Yeni bir ülke daha kuruluyor: Bağımsızlığını ilan etmek üzere

Grönland, Haziran ayı başında, yerel halkın Danimarka'dan bağımsızlık yolunda önemli bir adım olarak gördüğü bir anayasa taslağı açıkladı. Bu hamle, on yıl önce olsa belki çok fazla dikkat çekmezdi. Ancak bugün, Rusya ve ABD arasındaki jeopolitik çatışmalar, Grönland’ın stratejik konumunu daha da önemli hale getiriyor. Anayasa taslağı, Grönland’ın bağımsızlık yolunda önemli bir adım olsa da, tam egemenliğe ne zaman veya nasıl ulaşacağı belirsizliğini koruyor.

ABD'NİN THULE ÜSSÜ VE GRÖNLAND'IN STRATEJİK ÖNEMİ

Grönland, uzun yıllardır ABD'nin stratejik askeri üssü Thule’ye ev sahipliği yapıyor. Thule Üssü, 1950'lerin başında ABD Hava Kuvvetleri tarafından, Kuzey Kutup Dairesi'nin 1.200 kilometre kuzeyinde, adanın kuzeybatı ucunda inşa edildi. Başlangıçta B-52 bombardıman uçakları için kullanılan bu üs, yıllar içinde ABD'nin erken uyarı füze savunma sisteminin kritik bir parçası haline geldi. 2020 yılında ABD Uzay Kuvvetleri'nin bir parçası olarak entegre edilen Thule Üssü, ABD'nin en kuzeydeki askeri tesisi olma özelliğini taşıyor ve bu da onun stratejik önemini artırıyor.

DANİMARKA VE GRÖNLAND ARASINDAKİ TARİHSEL BAĞLAR

Danimarka, NATO'nun kurucu üyelerinden biri olarak, Grönland'daki ABD askeri varlığına uzun yıllar boyunca destek verdi. Danimarka, ABD'nin Thule Üssü'ne haklar tanınması konusunda uzlaşmacı bir tutum sergiledi ve bazı durumlarda yerel halkın zorla tahliyesini bile kabul etti. Danimarka'nın tek talebi ise, kendi bayrağının ABD bayrağının yanında dalgalanması oldu.

2019 yılında, dönemin ABD Başkanı Donald Trump'ın Grönland'ı satın alma teklifi, Danimarka'nın Grönland üzerindeki kontrolünün ne kadar sağlam olduğunu sorgulattı. Trump, bu teklifin ciddiyetini vurgulamak için Alaska’nın Rusya'dan satın alınmasını örnek gösterdi. Ancak hem Grönland Başbakanı Kim Kielsen hem de Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen, adanın satılık olmadığını ve böyle bir teklifin Grönland'a değil, Danimarka'ya yapılması gerektiğini belirterek teklifi reddetti.

GRÖNLAND’IN STRATEJİK KONUMU VE GELECEK POTANSİYELİ

Grönland, sadece 57.000 kişilik nüfusu ve kara kütlesinin yüzde 80'inin buzla kaplı olması nedeniyle ekonomik olarak önemsiz gibi görünebilir. Ancak adanın stratejik konumu, farklı bir hikâye anlatıyor. Grönland’ın Kuzey Kutup Dairesi’ne olan yakınlığı, onu kuzeydeki deniz yollarının kontrolü ve kutup bölgesindeki kaynakların keşfi açısından kritik bir konuma getiriyor.

GRÖNLAND’IN BAĞIMSIZLIK YOLUNDAKİ ENGELLER VE FIRSATLAR

Grönland'ın bağımsızlık hedefi, sadece Danimarka ile olan ilişkilerini değil, aynı zamanda uluslararası jeopolitik dengeleri de etkileyecek bir adım. Bağımsızlık elde edilirse, Grönland çok değerli bir stratejik konumu kontrol etmiş olacak. Ancak bu sürecin nasıl işleyeceği ve tam bağımsızlığa ne zaman ulaşılacağı hala belirsiz. Grönland'ın bağımsızlık yolundaki en büyük engellerden biri, ekonomik sürdürülebilirlik ve dış ilişkilerin nasıl yönetileceği konusundaki belirsizliklerdir.